Zachte Yoga bij ziekte & herstel

Wanneer je lichaam herstellende is of wanneer je leeft met ziekte, kan yoga een waardevolle manier zijn om in contact te blijven met je lichaam.

Het is soms moeilijk om je lichaam te accepteren als je pijn hebt of het ongemakkelijk en stijf aanvoelt. We raken in zo'n periode niet alleen geconfronteerd met ons lichaam maar vaak ook met onze geest en onze emoties: ongeduld, frustratie, verdriet, onrust, enz. En geloof mij, ik weet hier alles van met 3 revalidatie trajecten in 14 jaar!

Toch is het tijdens een fase van ziekte en herstel misschien juist wel het perfecte moment om yoga te beoefenen, juist nu kunnen we een zachte helende benadering van ons lichaam goed gebruiken! En juist nu is de behoefte aan rust en harmonie groot.

In de jaren dat ik docent ben heb ik vaak gehoord van mensen dat ze zich generen of schamen voor hun stijve of pijnlijke lijf. Alsof je, voordat je naar je eerste yogales gaat, eigenlijk al lekker soepel en sterk zou moeten zijn?

Dat is natuurlijk geen realistisch beeld; niet over je lichaam maar ook niet over yoga.

Dus hier even een iets ander perspectief erop!

Over Yoga

Yoga is gericht op het verbinden van lichaam, geest en ademhaling waardoor we harmonie en balans in ons hele wezen ervaren. 

En 'verbinding' zien we op veel meer manieren terugkomen binnen de yoga, bijvoorbeeld: verbinding met jezelf, met anderen, met de wereld om je heen of verbinding met het moment maar ook met het goddelijke of het universum.

En om deze verbinding te bereiken met bijvoorbeeld je lichaam, gebruiken we onze aandacht, simpelweg door met je volledige aandacht in je lijf te blijven, nieuwsgierig observerend, je adem te volgen en proberen te voelen wat je energie doet in dat moment.

Als je zo aandachtig bent is er even geen ruimte voor het denken, of ideeën over je lichaam. Alles is simpelweg gericht op voelen / observeren wat er in dit moment gebeurt. Er ontstaat rust en ontspanning. We hebben ons verbonden met ons lichaam en met het moment, de geest komt tot rust en er ontstaat harmonie.

En voor al dit moois hoeven we nog eens geen moeilijke houdingen te doen! Dit kunnen we gewoon staand of zittend bereiken! En zo zijn we eigenlijk al begonnen met yoga te beoefenen voordat we maar één stap op een matje hebben gezet.

Vanuit dit perspectief bezien zijn de yogahoudingen ofwel asana's een prachtige fysieke aanvulling met vele voordelen die ver voorbij het fysieke reiken. Maar deze voordelen pluk je vooral als je je richt op 'verbinding' maken.

Over het lichaam

En dat brengt ons dan bij ons lichaam. Want als yoga al begint met simpelweg in het moment met volle aandacht in ons lichaam te blijven dan begrijp je direct dat je helemaal geen super fit soepel gezond lijf nodig hebt om yoga te doen! Je kan heel erg goed met minimale bewegingen, gebruikmakend van je ademhaling en voorstellingsvermogen yoga beoefenen. Yoga is dus veel meer dan een stel ingewikkelde houdingen op een matje in een studio!

En dat maakt het juist zo geschikt tijdens ziekte en herstel! Je kan het bijna altijd en overal beoefenen.

Hieronder vind je mijn tips & trics om yoga op een zachte, haalbare manier te integreren in je dag als je ziek bent of herstellende. Al deze manieren pas ik zelf ook toe en niet alleen tijdens dagen dat ik me niet goed voel maar eigenlijk iedere dag!

Verdeel je yoga in kleine stukjes over de dag

Als je ziek bent of herstellende, is je energie vaak beperkt. Een volledige yogasessie kan te veel zijn – en dat is helemaal oké. In plaats daarvan kun je yoga verdelen in kleine momenten verspreid over de dag: een paar bewuste ademhalingen als je wakker wordt, een zachte beweging vanuit bed of een houding in een stoel. Deze kleine ankers helpen je om te landen in je lichaam, zonder dat het energie kost die je niet hebt. Of je je lichaam te zwaar belast.

Integreer yogabewegingen in je dagelijkse routines

Je hoeft niet op een mat te liggen om yoga te doen. Juist in dagelijkse handelingen kun je kleine bewegingen of houdingen toevoegen. Denk aan zacht schouderrollen terwijl je thee zet, bewust je voeten voelen op de grond tijdens het tandenpoetsen, of even je handen op je buik leggen en hiernaar toe ademenen terwijl je op de bank zit.

Op deze manier wordt yoga een ondersteunende draad door je dag heen – zonder extra inspanning.

Breng je aandacht naar je lichaam, ook als het ongemakkelijk voelt

Ziekte kan je lichaam oncomfortabel, zwaar of vervreemd laten aanvoelen. Toch is het waardevol om er met zachte aandacht bij aanwezig te zijn. Je hoeft niets te veranderen of op te lossen. Alleen maar voelen: hoe is het nu? Door met openheid te luisteren naar je lichaam, ook als het kwetsbaar voelt, ontwikkel je een diepe vorm van zelfcompassie en verbinding. Ook leer je zo beter te luisteren naar je lichaam en wat het nodig heeft.

Breng je aandacht naar je ademhaling

Je ademhaling is een stille metgezel, ook op moeilijke dagen. Door af en toe een paar rustige ademhalingen bewust te volgen, geef je je zenuwstelsel rust. Adem langzaam in door je neus en uit door je mond – zonder iets te forceren. Zelfs één bewuste ademhaling kan al een verschil maken. Het is een zachte manier om weer even thuis te komen in jezelf.

Beweeg klein en met aandacht – herhaal zacht

In plaats van diepe stretches of grote houdingen, kan je je bij herstel juist op kleine, herhaalde bewegingen richten. Net zoals je schouders rustig rolt om ze los te maken, kun je ook andere delen van je lichaam op zachte wijze in beweging brengen. Denk aan het wiegen van het hoofd, het kantelen van het bekken of het bewegen van vingers en tenen. Door deze bewegingen met aandacht te herhalen, help je je gewrichten en spieren soepel te blijven – zonder druk, zonder doel.

Fake it till you make it

Misschien ben je op het moment fysiek erg beperkt of het gaat gewoon even niet, dan is er altijd de mogelijkheid om je je zo levendig mogelijk voor te stellen dat je de houding doet. Of je maakt de houding af in gedachte met je volle aandacht en ademhaling erbij.

Ook op deze wijze kunnen we yoga beoefenen!

Ik zal een voorbeeld geven; Door een operatie lukt het mij niet om een zijwaartse buiging te maken met rechts, dus ik adem in en op de uitademing beweeg ik tot waar ik (prettig) kan komen, in gedachte maak ik vervolgens samen met de uitademing de houding af en ik houd even vast. Vervolgens kom ik op de volgende inademing weer rustig uit de houding.

Tot slot

Yoga bij ziekte of herstel hoeft niet groots te zijn. Het is geen prestatie, maar een uitnodiging: om te voelen, om te ademen, om te verbinden. Elke kleine beweging, elke bewuste ademhaling is een stap richting herstel en heelheid. Geef jezelf de ruimte om te ontdekken wat vandaag mogelijk is – en laat je verwachtingen voor morgen maar lekker los! ;-)